Czym zajmuje się notariusz? Kiedy warto zwrócić się do tego specjalisty? A kiedy nie możemy się bez tego obejść? Ktoś, kto jeszcze nigdy nie miał do czynienia z transakcją kupna-sprzedaży na rynku nieruchomości czasami nie zdaje sobie sprawy, jaka jest w całym procesie rola notariusza. Spieszymy z odpowiedzią.
Kim jest i czym zajmuje się notariusz?
Aby odpowiedzieć na pytanie, jaka jest rola notariusza w kupnie lub sprzedaży nieruchomości, należy najpierw wyjaśnić, kto to właściwie jest i czym się właściwie zajmuje, a więc: kim jest i co robi notariusz? Zgodnie z ustawą “Prawo o notariacie” z 1991 roku notariusz to prawnik i jednocześnie osoba zaufania publicznego, uprawniona do sporządzania aktów notarialnych oraz dokonywania innych czynności notarialnych. Jest ona powoływana przez ministra sprawiedliwości.
Notariusz gwarantuje ważność wszelkich umów i innych czynności prawnych składanych w jego obecności. Doskonałym przykładem takiej umowy jest transakcja kupna-sprzedaży nieruchomości. W tym przypadku notariusz sprawdzi dokładnie przedmiot umowy, czyli nieruchomość pod kątem zadłużenia, prawa własności, wartości itd. Jeśli pojawią się problemy, przed przystąpieniem do aktu notarialnego konieczne jest rozstrzygnięcie wszystkich kwestii, które uniemożliwiają jego zakończenie. Sprawdza również, czy podane dane oraz informacje są zgodne z wolą wszystkich zaangażowanych stron. Nigdy nie może faworyzować żadnej z nich, a jego działania są zawsze zgodne z prawem.
Sprzedaż i kupno nieruchomości a notariusz
Każda transakcja związana ze sprzedażą bądź kupnem nieruchomości wymaga wizyty u notariusza. Jeśli fakt zbycia lub nabycia mieszkania nie zostanie potwierdzony aktem notarialnym, sporządzona przez obie strony transakcji umowa będzie po prostu nieważna.
Zdecydowana większość transakcji kupna-sprzedaży nieruchomości dzieli się na dwa etapy: umowę przedwstępną i umowę finalną. Ta pierwsza może być zwykła lub notarialna. Zwykła umowa przedwstępna może być po prostu spisana przez obie strony i nie wymaga żadnych innych działań. Przedwstępna umowa notarialna wymaga oczywiście wizyty u notariusza i jest płatna, jednak ma zdecydowanie większą moc wiążącą. To znaczy, że w przypadku odstąpienia jednej ze stron od umowy finalnej, ta druga może żądać jej zawarcia nawet przed sądem. Sporządzając umowę przedwstępną bez udziału notariusza, nie będzie to możliwe.
O ile w umowie przedwstępnej notariusz nie jest niezbędny, tak umowa finalna nie będzie miała bez jego udziału mocy prawnej. Przed sporządzeniem umowy kupujący i sprzedający wybierają dogodny dla obu stron termin i przygotowują odpowiednie dokumenty (dowód tożsamości lub paszport, wypis z księgi wieczystej, umowa przedwstępna, zaświadczenie z banku o udzieleniu kredytu – jeśli dotyczy), o których zwykle wcześniej notariusz odpowiednio informuje. Urzędnik na podstawie dokumentów i często przygotowywanej wcześniej umowy między kupującym a sprzedającym, przygotowuje akt notarialny.
Transakcja kupna i sprzedaży nieruchomości nie jest prostą procedurą i wymaga wiedzy oraz cierpliwości. Sfinalizowanie transakcji i dokończenie wszystkich formalności może potrwać dłużej, niż nam się wydaje. Kompetencje notariusza są tu niezbędne. Pozwalają nie tylko na nadanie mocy prawnej całej transakcji, ale i przeprowadzenie obu jej stron przez proces formalności w możliwie jak najprostszy sposób.