1 stycznia 2019 roku weszła w życie ważna zmiana. Prawo użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe zostało przekształcone na prawo własności. Wszyscy zainteresowani ze względu na całkowicie nową sytuację, z pewnością mają co do przekształcenia wiele pytań. W niniejszym artykule odpowiadamy na podstawowe pytania oraz wyjaśniamy najważniejsze aspekty, które zdecydowanie warto wiedzieć.
Kiedy nastąpi przekształcenie i jakie grunty obejmie?
Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności następuje z dniem 1 stycznia 2019 roku. Wszystko to z mocy prawa, czyli na podstawie postanowień ustawy z lipca poprzedniego roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Innymi słowy, beneficjenci tejże ustawy nie muszą składać w tym zakresie żadnych wniosków ani spełniać dodatkowych formalności.
Nowa zmiana obejmie grunty zabudowane na cele mieszkaniowe. Zgodnie z definicją są to nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami: mieszkalnymi jednorodzinnymi oraz mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne. Na określonych nieruchomościach mogą znajdować się również inne budynki gospodarcze, garaże lub inne obiekty czy urządzenia budowlane, które umożliwiają prawidłowe korzystanie z budynków mieszkalnych.
Zaświadczenie i wpis o przekształceniu
Na mocy powyższych postanowień właściwe urzędy, wydadzą z urzędu zaświadczenia potwierdzające przekształcenie od dnia 1 stycznia 2019 roku. Zostaną one bezpłatnie dostarczone dotychczasowym użytkownikom wieczystym na adres wskazany w ewidencji gruntów i budynków. Osoby chcące wcześniej otrzymać zaświadczenie, mogą złożyć odpowiedni wniosek do właściwego urzędu. Właściwość urzędu zależy od tego, do kogo grunt należy. Czy do Gminy, czy do Skarbu Państwa, czy do Agencji Mienia Wojskowego.
Zaświadczenia powinny zostać doręczone w przeciągu roku od daty 1 stycznia 2019. Jednocześnie trafiają one również do Sądu Wieczystoksięgowego, który w następnej kolejności dokona wpisu o przekształceniu. Prawie wszystkie sądy wykonują tego typu narzucone im przez ustawodawcę obowiązki bardzo sprawnie. Sądy krakowskie już nie raz udowodniły, że za nic sobie mają uchwały Rady Miasta zmieniające nazwy ulic oraz szereg innych akcji w których były zobowiązane do wprowadzenia z urzędu zmian w Księgach Wieczystych. Stąd wątpię aby tym razem same z siebie cokolwiek zmieniły bez odpowiedniego wniosku i wniesienia opłaty sądowej. Ciekawe, czy podporządkują się tym zaleceniom dotyczącym użytkowania wieczystego. Śmiem wątpić, jeżeli ustawodawca nie przewidział środków na wniesienie opłat sądowych za te wpisy.
Czy wpis o przekształceniu wiąże się z opłatą?
Zgodnie z przepisami wspomnianej już ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów z 20 lipca 2018 roku, z tytułu przekształcenia, właściciel jest zobowiązany ponosić odpowiednią opłatę przez okres 20 lat. Jej wysokość będzie wynosić tyle, co opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego obowiązująca w dniu przekształcenia. Kwota oraz numer rachunku bankowego, na który trzeba dokonywać wpłat, będzie widniała na potwierdzającym przekształcenie zaświadczeniu.
Opłaty za przekształcenie będą wnoszone rocznie za dany rok z góry, do dnia 31 marca. Wyjątkiem jest opłata za bieżący 2019 rok, którą trzeba uiścić do 29 lutego 2020 roku.
A co z podatkiem od nieruchomości? Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów nie reguluje kwestii podatków. Mimo to należy przyjąć, że podatek od nieruchomości od chwili przekształcenia, jej właściciel powinien płacić tak samo jak do tej pory, gdy płacił go jeszcze jako użytkownik wieczysty.
Wniesienie opłaty jednorazowej: zasady
Właściciel gruntu może zgłosić do właściwego urzędu ( Urząd Miasta, w imieniu Skarbu Państwa często występują jego agendy, np Agencja Mienia Wojskowego) chęć jednorazowego złożenia opłaty za wpis o przekształceniu. Nie istnieje w tym celu konkretny model wniosku. Zgłoszenie może ograniczać się zaledwie do wskazania danych obu stron i opisu wnoszonej prośby. Po złożeniu dokumentu, AMW w przeciągu 14 dni odsyła do właściciela na piśmie informację o wysokości zsumowanej opłaty. Ten ma obowiązek wpłacenia podanej listownie kwoty.
Osobom fizycznym będącym właścicielami budynków lub lokali mieszkalnych i spółdzielniom mieszkaniowym, które uiszczą opłatę jednorazową, przysługuje bonifikata od tej opłaty o odpowiedniej wysokości procentowej. W przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wzniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie będzie to 60 procent, (w Warszawie jest to obecnie 98% bonifikaty) a z każdym kolejnym rokiem o 10 procent mniej, aż do szóstego roku po przekształceniu (bonifikata ulega zmniejszeniu o 10 procent w każdym roku). W przypadku wniesienia takiej opłaty należy samemu złożyć wniosek w sądzie o wykreślenie w księdze wieczystej wpisu o roszczenia o opłatę.
Wszystkie kwestie związane z przekształceniem szczegółowo reguluje wspomniana już w niniejszym tekście ustawa z dnia 20 lipca 2018 roku (Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów).