15 minut spaceru ma wystarczyć, by móc załatwić wszystkie najważniejsze sprawy. Ta utopijna myśl urbanistyczna zyskuje na popularności i powoli zostaje wprowadzana w rzeczywistość. Osiedla-miasta, na których terenie znajdują się wszystkie najważniejsze dla mieszkańców punkty, coraz częściej pojawiają się także w Polsce.
15 minut do czego?
Nazwa 15-minutowych miast nie jest przypadkowa. Kwadrans ma wystarczyć, by móc dojść spacerem do wszystkich ważnych punktów usługowych. Oznacza to, że do miejsc takich jak sklep, przychodnia, szkoła, praca czy restauracja można dostać się szybko i bez konieczności jazdy autem.
Pomysłodawcą tej koncepcji jest Carlos Moreno, francusko-kolumbijski badacz. 15-minutowe miasta rozgłos zyskały jednak dzięki Anne Hidalgo, francuskiej polityk i mer Paryża. Hidalgo rozpropagowała pomysł przeniesienia ważnych punktów miasta w zasięg zwykłych ludzi podczas kampanii wyborczej. Idea 15-minutowych miast znalazła fanów na całym świecie, a dziś rozwija się także w Polsce.
Decentralizacja kluczem
Niegdyś przestrzeń miejską planowano tak, by wyraźnie oddzielać obszary mieszkalne od zakupowych, biznesowych czy rozrywkowych. Dzielnice nie przenikały się i nie dzieliły ról, a podzdział miał zapewnić w każdej z nich spokój i ład. Fragmentacja miasta zmuszała jednak mieszkańców do przemieszczania się w kierunku centrum za każdym razem, kiedy chcieli coś załatwić. Doprowadziło to do powstawania w miastach długich korków i zanieczyszczeń, a także zmusiło ludzi do tracenia czasu na długie dojazdy do pracy.
Obecnie zdajemy się preferować lokalność i decentralizację. Coraz częściej odrzuca się wcześniejszy podział sfer miejskich na rzecz wygody, wynikającej z posiadania wszystkiego na wyciągnięcie ręki. Dziś przestrzeń projektuje się tak, by większość potrzeb można było załatwić w najbliższej okolicy, najlepiej w odległości kilkunastominutowego spaceru czy przejażdżki rowerem.
15-minutowe miasta stawiają na lokalność
Koncepcja 15-minutowych miast zwraca uwagę na istotę lokalnych więzi, które zatraciły się w dużych miastach. Robiąc zakupy z hipermarketach i spędzając całe dnie poza miejscem zamieszkania nie wytwarzamy poczucia przynależności z miejscem, w którym mieszkamy. W 15-minutowych miastach mieszkańcy wybierają lokalne biznesy, a zamiast zaopatrywać się w wielkopowierzchniowych sklepach, wspierają miejscowych dostawców. Mieszkańcy takiego obszaru zyskują wiele okoliczności do poznania się i wspólnego spędzania czasu. Dzielnice-miasta zwracają uwagę na istotę relacji międzyludzkich i pozwalają wrócić do naturalnych więzi.
15-minutowe miasta są bardziej zielone
Piętnastominutowe miasto jest obszarem przyjaznym ludziom i ich potrzebom. Nie dziwi więc to, że koncepcja zwraca szczególną uwagę na dostępność przepastnych terenów zielonych dla mieszkańców. W okolicy powinny znaleźć się skwery i parki, a zamiast betonowych deptaków można przejść się tam zielonymi, zadrzewionymi alejkami. Ponieważ w 15-minutwoym mieście dużą uwagę przykłada się do przemieszczania się bez aut, powstają kolejne ścieżki rowerowe i miejsca spacerowe. Wszystko to sprawia, że taka dzielnica staje się nie tylko przyjazna dla pieszych, ale też bardziej ekologiczna.
15-minutowe miasta są trendem podchwytywanym przez deweloperów
Dostosowanie miast do wytycznych tej koncepcji nie jest proste, wymaga czasu i ogromnych nakładów finansowych. Choć trudno jest zmienić oblicze całego miasta, to warto próbować, zaczynając od najbliższej okolicy. Coraz więcej nowopowstających inwestycji projektowanych jest tak, by uwzględnić zaczerpnięte z 15-minutowych miast pomysły. Osiedla są więc bardziej przyjazne dla mieszkańców, a w ich okolicy powstają niezbędne punkty usługowe.
Nie oznacza to jednak, że 15-minutowe dzielnice stały się urbanistyczną normą w Polsce. Duże miasta rozlewają się coraz dalej za swoje pierwotne granice, a kolejne osiedla powstają często w miejscach niedostosowanych do najprostszych potrzeb mieszkańców, takich jak dostęp do komunikacji miejskiej czy szkół. Wybierając nieruchomość, warto pamiętać o koncepcji miast-osiedli i zwrócić uwagę na to, czy dana lokalizacja ją realizuje.